Alle beelden en foto’s van het afgelopen jaar flitsen aan me voorbij. Talloze werkbezoeken van het koningspaar. Nog één verplicht nummer voor we ze waarschijnlijk half januari weer kunnen terugverwachten van hun kerstvakantie. Niet alle royals trekken de stekker eruit. Vanuit Scandinavië komen overigens nog steeds leuke beelden voorbij. Het is een voorbeeldmonarchie om traditioneel te blijven, maar toch mee te gaan met de tijd. Als ik daarnaar kijk, vrees ik wel eens: is onze monarchie dan ten dode opgeschreven?

Willem-Alexander en Máxima doen zó hun best om gewoon te zijn. Laat beelden van hun werkbezoeken aan een Amerikaan zien en die zal vast geloven dat het een minister of staatssecretaris zijn. Ze stralen – in hun werk in Nederland – vooral uit dat ze gewoon willen zijn, net als de andere Nederlanders. Maar wat doen ze in hun vrije tijd? We hebben allemaal de foto’s wel gezien. Peperdure vakanties. De boot en de villa in Griekenland. Extravagante feesten. Weekendjes weg met privéjets. En het is juist in of voor het buitenland dat ze uitpakken, Máxima met haar mooiste japonnen en juwelen. En dat geldt zelfs al voor Amalia. Ze is inmiddels twintig, maar wat zien we van haar behalve het verplichte Koningsdag en Prinsjesdag? Daarentegen sijpelen soms beelden door van weekendjes in Spanje met haar moeder, naar Londen met oma Beatrix, gala’s in Jordanië, Oostenrijk, Kopenhagen, Andalusië… Maar het eigen, Nederlandse volk krijgt haar maar niet te zien. Een pluim voor prinses Alexia, die in haar eentje al wel op pad is geweest en haar eerste schip heeft gedoopt. Wát een aanwinst voor de monarchie dacht ik op dat moment. Maar we moeten ook realistisch zijn: Alexia mag haar eigen keuze maken voor de toekomst. Wie weet kiest ze wel iets heel anders, buiten de oranje loper.

Juist deze periode zouden de Oranjes kunnen gebruiken om na te denken over de toekomst. Misschien moeten ze over de schroom heen om meer te laten zien binnen de, toch wel duur door ons meebetaalde, paleizen. Inspiratie is er overal. Zelfs in The Crown. In het laatste seizoen zoekt Elizabeth naarstig naar een manier om te moderniseren, om haar imago op te vijzelen. Uiteindelijk realiseert de koningin zich dat het geen zin heeft. Dat de monarchie nou eenmaal niet rationeel, democratisch, logisch of eerlijk is. Omarm dat gegeven. ‘Mensen willen in een paleis niet zien wat ze thuis hebben,’ zegt Imelda Staunton als koningin Elizabeth. Het volk wil magie en mysterie, een vleugje excentriciteit en symboliek. ‘Het moet voelen als een andere wereld. Dat is onze plicht.’ Geef het volk af en toe een vleugje koninklijke allure, behoud die waardigheid.

Ziet u het al voor u? Een hand met keurig gelakte nagels, die bezig is met schaar, lint en inpakpapier. Het blijkt prinses Beatrix die met zorg de spullen heeft uitgezocht waarin ze cadeaus voor haar familie gaat verpakken. Of een prachtige zaal op Huis ten Bosch, waar koning Willem-Alexander en koningin Máxima met de kinderen een immense kerstboom optuigen in de mooiste zaal. Een grote trap, de pater familias bovenaan. Máxima die met haar leesbril op de ballen erin hangt, dochters die bezig zijn met de kaarsjes. Het plezier spat ervan af. Of als een paleismedewerker een ommetje maakt met Máxima’s hond Mambo, langs gezellige, kerstige plekjes in de Haagse binnenstad. Ik zal u uit de droom helpen. Dit is wat de Deense royals afgelopen weken op Instagram lieten zien. Koningin Margrethe in de rol van Beatrix, het gezin van Frederik en Mary als WA en Máxima en haar toypoedel is in feite de teckel van de Deense vorstin. Hopelijk gebruiken de Oranjes hun kerstvakantie om eens goed om zich heen te kijken. Gezellig als gezin The Crown te bingen en ook op Instagram inspiratie op te doen. Als ze het willen. Misschien wil Amalia het voortouw nemen?

(Deze column verscheen in Weekend 51, 2023)