Het jaar vliegt voorbij! In een vloek en een zucht is het al 2023. Maar voor het zover is: eerst nog kerst. Iedereen viert het op zijn eigen manier. De een ziet er tegenop, de ander kijkt er al maanden naar uit. Meer dan eens wordt er geklaagd als pepernoten in september al in de winkels liggen. Maar ik weet dat er mensen zijn die dit jaar hun boom zelfs al in oktober hebben gezet. Laat de Sint het maar niet zien! Ik denk dat iedereen de behoefte heeft aan gezelligheid, na twee rare kerstmissen door corona. Die tijd lijkt door sommigen ingehaald te worden door dit jaar extra vroeg de boom te zetten. Gezellig is het zeker. Inmiddels mag ook de eerste kaars aan op de adventskrans. Daarmee is het feest van het licht in de duisternis zeker in aantocht!

Koning Willem-Alexander kreeg een paar keer commentaar dat hij de Nederlandse traditie zou verloochenen door geen kerstboom te zetten. Men had het er dan over dat er geen kerstboom te zien was terwijl hij de kersttoespraak houdt. Zelf reageert hij daar zeker niet op, de RVD ook niet, maar uit betrouwbare bron weet ik dat er heel wat bomen staan in de verschillende paleizen. Ook bij Paleis Noordeinde en Paleis Huis ten Bosch staan op het voorplein grote bomen, al vanaf het begin van de adventsperiode. Al is het wel een traditie bij het gezin van koning Willem-Alexander – overgenomen van prins Bernhard – dat pas op kerstavond dé boom, in de woonkamer van de familie, wordt opgetuigd. Niet met kleurige ballen, maar alleen met lange, zilveren slierten engelenhaar, ooit bedacht als nabootsing van ijspegeltjes aan de takken van de bomen. En geen piek, maar een zilveren ster. Allemaal tradities die Bernhard ooit meenam naar Soestdijk. Niet elke traditie doorstaat de tand des tijds: zoals die van Wilhelmina. Zij bootste sneeuw in de boom na met verkruimeld asbest. Een andere traditie keerde dan weer wél terug: Op kerstavond wordt de boom bij Willem-Alexander pas in het licht gezet. Dan steekt de pater familias de kaarsen aan. Echte kaarsen, die Willem-Alexander met een speciale lange stok aansteekt. Koningin Emma, de betovergrootmoeder van Willem-Alexander, vond dat al gevaarlijk. Zij decoreerde haar boom destijds op Paleis Het Loo met watten, om sneeuw te imiteren. Zo’n boom keert deze winter terug op dat paleis. Ik kijk er persoonlijk altijd erg naar uit om rond de kerst een bezoek te brengen aan Het Loo, dat inmiddels al zo’n 40 jaar een museumpaleis is. Dit jaar worden de kamers weer voor het eerst na een grote verbouwing in winterse sferen gehuld. Zoveel generaties Oranjes vierden kerst op Het Loo. In de keukens werden grootste banketten bereid, de tuinlieden waren druk om winterse bloemversieringen aan te brengen en het departement van de hofmaarschalk haalde de mooiste damast, serviezen en kristal naar boven voor een koninklijk feestmaal. Dit jaar keert het allemaal terug. De bloemversieringen van toentertijd hangen weer in de koninklijke kapel, het is alsof je kunt aanschuiven bij Emma en Wilhelmina aan hun privésouper en bezoekers krijgen een indruk van hoe koning-stadhouder Willem III en koningin Mary in de zeventiende eeuw, maar ook de jonge prinses Juliana zo’n honderd jaar geleden, hun winters op het Apeldoornse paleis doorgebracht hebben. In Engeland gaan ze nog een stapje verder. Daar worden de paleizen van koning Charles opengesteld in de winter. De grootse zalen van Windsor Castle of het Schotse Holyrood Palace zijn sprookjesachtig opgetuigd. De traditie van kerstbomen gold al lange tijd in Duitsland, waar prins Albert, de man van koningin Victoria vandaan kwam. Hij zorgde ervoor dat het ook in Engeland populair werd. Op Windsor Castle staat de boom zoals Albert hem bedoeld heeft, met echte kaarsjes en snoepgoed, vaak gesuikerde vruchten die met een draadje aan de boom werden gehangen. Voor de Britse royals zorgt kerst ook meteen voor extra inkomsten, waarmee ze onder meer de paleizen kunnen onderhouden. Niet alleen omdat de rondleidingen zo’n 30 euro per persoon kosten, de bezoekers blijven meestal ook nog wel hangen in de shop, om koninklijke kerstcadeaus in te slaan. Als ik Willem-Alexander was, had ik het wel geweten…