Wie bepaalt er of je mag trouwen? Prinses Mabel maakt zich al jaren sterk om kindhuwelijken te stoppen. Nog steeds worden jaarlijks 12 miljoen meisjes tot bruid gedwongen. Op jonge leeftijd uitgehuwelijkt en uitgebuit door – veel – oudere mannen. Het zijn de eigen ouders die er vaak vanwege geldproblemen mee akkoord zijn gegaan. Soms denken ze daarmee het beste te kiezen voor hun kind. De praktijk wijst vaak anders uit.  De omgeving kijkt toe en laat het gebeuren. In Mabels geval ging het anders. De wijde omtrek keek toe en wilde het níet laten gebeuren. De controverses rond het huwelijk zorgden ervoor dat zij en Friso besloten dat het beter was om de premier te vragen om het parlement geen toestemming te vragen. Toestemming vragen voor een huwelijk. Van oudsher vraagt de bruidegom bij de vader van de bruid om haar hand. In sommige gevallen bij de royals moet het staatshoofd toestemming geven. Bij de Britten moet Charles persoonlijk toestemming geven als één van de eerste zes in lijn voor de troon wil trouwen. In Nederland moet toestemming aan ons allemaal worden gevraagd, althans, via de leden de Staten-Generaal, de Eerste en Tweede Kamer. Zij moeten samen de goedkeuring uitspreken over een wet over het huwelijk. Via de mensen die door ons zijn gekozen hebben we democratisch allemaal onze toestemming gegeven. Of onze afkeuring laten weten. In ons eigen geval laten we ons natuurlijk ook beïnvloeden door onze omgeving, maar ik hoop dat we in de praktijk allemaal vooral zelf kiezen. In Noorwegen koos prinses Märtha Louise steeds haar eigen pad. Niet de rode loper, maar langs prikkeldraad en over ongelijke keien. Ik heb haar meermaals mogen spreken en heb grote bewondering voor haar. Naar mijn mening is ze altijd respectvol gebleven naar haar familie, haar vader koning Harald en moeder koningin Sonja. Met broer Haakon, de kroonprins, zullen ook ongetwijfeld stevige gesprekken hebben plaatsgevonden. Want spiritueel zijn is – járen nadat bij ons prinses Irene bespot werd – nog altijd een taboe. Misschien zijn de Noren nog wel conservatiever dan wij zijn. Rond haar eerste huwelijk in mei 2002 was er ook al kritiek. Ari was schrijver en kunstenaar en maakte een documentaire over het leven van drugsgebruikende prostituees. Verre van een prins. Maar de twee leken gelukkig en er kwamen drie kinderen. Toch gingen ze uit elkaar. ‘Het leven is niet eenvoudig. Dat is wat Ari en ik hebben ondervonden,’ liet de prinses weten. Ze waren uit elkaar gegroeid en konden elkaar niet meer terugvinden. ‘Het is afschuwelijk van het gevoel te hebben dat er niets meer aan te doen is, dat we lange tijd alles geprobeerd hebben.’ Na veertien jaar lieten ze in 2016 weten uit elkaar te gaan. ‘We eindigen het huwelijk, maar blijven samen in het ouderschap.’ Op eerste kerstdag 2019 stapte Ari uit het leven. Märtha had eerder dat jaar al bekendgemaakt een nieuwe relatie te hebben. Niet zomaar spiritueel, maar een zelfbenoemde sjamaan. Een zwarte man. Iemand met een spraakmakend verleden en die nog steeds niet schuwt voor prikkelende uitspraken. Noorwegen opnieuw op de achterste benen. Ja, vergeleken met hun koningspaar is dit koppel een groot verschil. Maar de reacties op sociale media, zelfs in Nederland, gaan mijns inziens best ver. Sommigen roepen zelfs hardop dat Martha Louise, na de scheiding en zelfmoord van haar ex, niet meer had mogen trouwen. Ik hoop van harte dat ze de juiste keuze heeft gemaakt en Durek haar opnieuw gelukkig maakt. In hoeverre moeten wij daar over oordelen? Wat zou er gebeuren als prinses Mabel opnieuw wil trouwen? Zij heeft Friso al 11 jaar niet meer om haar heen. Elf jaar! Veroordelen we haar dan en misgunnen we haar het geluk? Gelukkig hoeft zij formeel niet om toestemming te vragen, maar ik zou niet weten hoe ik me zou voelen tijdens dat ritje naar Kasteel Drakensteyn.