Aan het eind van een staatsbezoek kunnen wij als media het koningspaar een aantal vragen stellen. We moeten die ene vraag per persoon vooraf indienen. Sommigen vinden dat overdreven, maar de minister is verantwoordelijk voor hun uitspraken, dus dan kan vooraf nog wat overlegd worden. Ook kunnen ze dan nog eens extra nadenken over hoe ze willen antwoorden op een vraag, wat het antwoord eigenlijk alleen ten goede kan komen. De meeste politici, bekende Nederlanders of anderen kun je elk moment wel om een reactie vragen. Als er iets in hun leven gebeurt of voorvalt. Bij Willem-Alexander en Máxima is dat anders. Daarom sparen we soms de vragen wat op, omdat we hen niet op elk moment het hemd van het lijf kunnen vragen. Daarom was het na drie dagen staatsbezoek in Zweden ook weer zo, dat niet alle vragen over het bezoek gingen. Er zijn altijd genoeg andere zaken die ertoe doen die we aan hen wilden voorleggen. Het is steeds weer keuzes maken. Soms vallen de antwoorden mee, soms tegen. Soms hebben ze een totaal onverwachte uitwerking. Niemand had verwacht dat het antwoord van een collega die dacht dat Amalia inmiddels zorgenvrij op zichzelf zou wonen in Amsterdam, het nieuws even volledig in de greep zou houden. Het zorgde ervoor dat antwoorden op andere vragen bijna geruisloos het archief in zouden gaan. Wat doet het koningspaar zelf om in deze crisis energie te besparen? Willem-Alexander zei dat de thermostaat van Paleis Huis ten Bosch direct naar negentien graden werd teruggedraaid, net als bij alle andere overheidsgebouwen, maar dat ze het inmiddels zelf nog een graadje naar beneden hebben geschroefd. Wie nu naar het paleis kijkt, ziet ook vooral gesloten luiken, waarachter de gordijnen ook nog eens gesloten zijn, om zo warmte binnen te houden. En Máxima doucht voortaan koud, zegt ze. ‘Omdat je het zo lekker vindt?’ vroeg Willem-Alexander plagend aan zijn vrouw. Hij wist wel beter. Maar Máxima had gehoord dat het ook nog eens goed is voor je immuunsysteem. ‘Ik weet niet hoe lang ik dit allemaal volhoud. Ik doe mijn best.’ Een ander onderwerp dat al een tijd in de samenleving speelt, is de inflatie: de stijgende prijzen, de dalende koopkracht. ‘Vertrouwen is moeilijk,’ zei Willem-Alexander, maar hij wil dat we hoop houden op Den Haag, waar de oplossingen vandaan moeten komen. Mijn collega Anne Gordijn wist maar al te goed hoe Nederland erover dacht. ‘Snapt u dan ook dat er verontwaardiging is omdat u, het Koninklijk Huis, er een half miljoen bijkrijgt en heel veel mensen juist moeten inleveren?’ vroeg ze vervolgens door. Ik hoopte dat Willem-Alexander voor eens en voor altijd het tij kon keren. Dat hij zich solidair zou tonen en – wie weet – met het gouden antwoord zou komen dat de monarchie weer populairder zou maken. ‘Nou,’ begon Willem-Alexander, ‘daar is elk jaar een discussie over, maar u weet ook dat wij daar helemaal geen enkele invloed op hebben.’ Anne was niet tevreden. ‘Maar u kúnt er wel iets over zeggen,’ probeerde ze nog eens. Ik zag de verbazing in haar ogen. Waarom pakt hij zijn kans niet? ‘Dat kan,’ reageerde de koning kortaf. ‘Gaat u dat ook doen?’ probeerde Anne nog eens. Máxima gaf haar man vervolgens bijval. Een lang verhaal over dat hun inkomen nou eenmaal groeit als dat bij ambtenaren ook zo is. En dat ze vanuit haar werk voor diverse organisaties financiële gezondheid haar best doet: via Schuldenlab, via het Comité voor Ondernemerschap. ‘Maar het is inderdaad een groot probleem,’ besloot ze. Er waren zoveel opties voor het koningspaar. Door te zeggen dat ze de extra tonnen verdelen over diverse goede doelen. Of de koning zijn medewerkers compenseert, omdat die óók te maken hebben met stijgende prijzen. Niets van dat. Collectieve verbazing in de zaal met Nederlandse journalisten in Göteborg. De afstand met Nederland en de Nederlanders leek nog nooit zo groot te zijn geweest, op slechts anderhalf uur vliegen van Amsterdam.